SAMÄ°PAÅžAZADE SEZAÄ°

--------------------------------------------------------------------------------


     1860’ta Ä°stanbul’da doÄŸdu. 26 Nisan 1936’da Ä°stanbul’da yaÅŸamını yitirdi. "SergüzeÅŸt" romanının yazarı. Babası Abdurrahman Sami PaÅŸa'nın konağında özel öğrenim gördü. 1880’de aÄŸabeyi Suphi PaÅŸa'nın başında olduÄŸu Evkaf Nezareti Mektub-i Kalemi'ne memur olarak girdi. Ertesi yıl Londra elçiliÄŸi ikinci katipliÄŸine atandı. Ä°ngiltere’de kaldığı 4 yıl boyunca Ä°ngiliz ve Fransız edebiyatlarını inceledi. Elçilikteki görevinden Ä°stifa edip Ä°stanbul’a döndü. Ä°stiÅŸare Odasına memur oldu. Ä°lk romanı "SergüzeÅŸt" yüzünden göz hapsine alındığını düşünerek 1901'de Paris’e gitti Jön Türkler'e katıldı. MeÅŸrutiyet’in ilanına kadar Paris'te kaldı. Ä°ttihat ve Terakki'nin Paris merkezinde görev yaptı. Örgütün yayın organı olan "Åžura-yı Ãœmmet" gazetesinde 2'nci Abdülhamit'in baskıcı rejimini eleÅŸtiren yazılar yazdı. 1908’de 2'nci MeÅŸrutiyet'in ilanından sonra Ä°stanbul’a döndü. 1909'da Madrid BüyükelçiliÄŸi'ne atandı. Birinci Dünya Savaşı baÅŸlayınca Madrit’ten Ä°sviçre’ye geçti, savaşın sonuna kadar burada kaldı. 1921’de emekliye ayrıldı ve Ä°stanbul’a döndü.

           YaÅŸamının son yıllarında kendisine, Büyük Millet Meclisi kararıyla "Hidamat-ı vataniyye tertibinden" maaÅŸ baÄŸlandı. Divan edebiyatına karşı çıkan Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan gibi yazarların etkisiyle Batı edebiyatına yöneldi. Alphonse Daudet'den esinlenerek yazdığı kısa öykülerle Batılı anlamda ilk gerçekçi ürünleri verdi. 1874'te "Kamer" gazetesinde yayınlanan söylev türündeki ilk yazılarıyla adını duyurdu. Ä°lk kitabı 3 perdelik tiyatro oyunu "Åžir" 1879'da basıldı. Ä°lk romanı olan ve kendisine büyük ün saÄŸlayan "SergüzeÅŸt" Türk edebiyatında romantizmden gerçekçiliÄŸe geçiÅŸin baÅŸarılı örneklerinden biri sayılır. Bu romanda bir paÅŸazade ile bir cariyenin aÅŸk öyküsü anlatılıır.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERÄ°

ROMAN:

Sergüzeşt (1889)

ÖYKÜ:

Küçük Şeyler (1892)


OYUN:

Åžir (Arslan, 1879)

SOHBET-ELEÅžTÄ°RÄ°-ANI:

Rumuzu’l- Edeb (1900)

Ä°clal (1923)


Edebibilgiler.com 2009 ©  Her hakkı saklıdır.