Anlatım Biçimleri, Mizahî Anlatım

MİZAHİ ANLATIM

Mizahî anlatımda amaç okuyucuyu düşündürmek ve eğlendirmektir. Çok farklı konular mizahi özellik taşıyabilir. Yerine göre çok sıradan bir durum gülünç hâle getirilebilir ya da topluma ait bir geleneğin eksik ve yanlış yanları gülünçleştirilebilir. Mizahi anlatımın temelinde eleştirinin de olduğu söylenebilir.

Mizahi anlatımda özenli bir dil kullanımı her zaman geçerli değildir. Bu tür anlatımlarda bazen argo yoğun şekilde kullanılabilir. Kahramanlar genellikle soylu kişilerden seçilmez, sıradan kişilerdir. Bu nedenle günlük konuşmaya ait unsurlar sıkça kullanılır. Mizahi anlatımda dilin kullanımı çoğunlukla değiştirilerek gülünç durumlar ortaya çıkarılır. Mizahî unsurları oluşturmada karşılaştırmalar, durumlar, hareketler, kelime ve kelime gruplarından da yararlanılabilir.

Mizahi anlatım okuyucuda uyandırılmak istenen etkiye göre düzenlenir; bu etkinin oluşturulmasında ses, taklit, hareket ve konuşma önemlidir. Mizahî unsurlarda gerçekten sapma vardır.

Özellikleri

1.Okuyucuda uyandırılmak istenen etkiye göre düzenlenir.

2.Ses, taklit, hareket ve konuşma önemlidir.

3.Mizahi unsurlarda gerçekten sapma vardır.

4.Mizahi unsurları oluşturmada karşılaştırmalar, durumlar, hareketler, kelime ve kelime gruplarından yararlanılabilir.

5.Amaç okuyucuyu düşündürmek ve eğlendirmektir.

6. Roman, hikâye, tiyatro, şiir, deneme gibi türlerde kullanılır.

7.Mizahi anlatımlarda dil bir olayı anlatmak için kullanılır.(sanatsal, edebi işlevlerde kullanılır.)

Cennet Dolup Taşmış

Bir gün padişah Nasreddin Hoca' ya sormuş.

Hocam ben ölünce cennete mi gideceğim yoksa cehenneme mi, söyle bakayım? demiş.

Hoca padişahtan korkmadan :

-Cehenneme gidersiniz padişahım? demiş.

Padişahın sinirden sakalları titremiş.

Bu durumu gören Hoca :

-Kızmayın padişahım ben aslında size cennete gidersiniz diyecektim fakat sizin cellatlarınızın kılıçlarıyla ölen suçsuz kişilerden cennet dolup taşmış.Bu yüzden cennete sığmazsınız diye cehenneme gidersiniz dedim, demiş.

Çömlek hesabı

Ramazan günlerini hesaplamak için bir çömleğin içine her gün bir taş atar, Hoca. Bir avuç taş doldurur çömleğin içine Hoca'nın yaramaz oğlu, muziplik olsun diye.

Bir zaman sonra arkadaşları: "Bugün Ramazan'ın kaçı acaba? diye sorarlar Hoca'ya. Hoca'da: "Şimdi eve gider öğrenirim. Biraz sabredin." der ve evinin yolunu tutar.

Çömleği boşaltır; bir sayar, iki sayar... Taşların yüz yirmi beş tane olduğunu görür. Şaşkın bir halde döner arkadaşlarının yanına Hoca. "Arkadaşlar, bugün, Ramazan'ın kırk beşi" der.

Hoca'nın bu cevabına gülüşürler arkadaşları. Aralarından biri:

"Aman Hocam, bir ay otuz gündür. Hiç Ramazan'ın kırk beşi olur mu?" diye itiraz eder.

Hoca, biraz şaşkınlık biraz da kızgın bir ifadeyle: "Ben yine insaflı davrandım. Benim çömlek hesabına bakacak olursak; bugün Ramazan'ın yüz yirmi beşi!"der.

Taşlama

Ormanda büyüyen adam azgını

Çarşıda pazarda insan beğenmez

Medrese kaçkını softa bozgunu

Selâm vermek için kesan beğenmez

Âleme ta'n eder yanına varsan

Seni yanıltır bir mesele sorsan

Bir cim çıkmaz eğer karnını yarsan

Camiye gelir de erkân beğenmez

Bir çubuğu vardır gayet küçücek

Zu'm-ı fâsidince keyf getirecek

Kırık çanağı yok ayran içecek

Kahvede fağfuri fincan beğenmez

İş gelmez elinden gitmez bir kare

Aslında neslinde giymemiş hare

Sandığı gömleksiz duran mekkâre

Bedestene gelir kaftan beğenmez

Elin kapısında karavaş olan

Burunu sümüklü gözü yaş olan

Bayramdan bayrama bir tıraş olan

Berbere gelir de dükkân beğenme

Dağlarda kırlarda gezen bir yörük

Kimi tımar sıpah kimisi bölük

Bir elife dili dönmeyen hödük

Şehr-istana gelir ezan beğenmez

Yaz olunca yayla yayla göçenler

Topuz korkusundan şehre kaçanla

Meşe yaprağım kıyıp içenler

Rumeli Yenicesi duhan beğenmez

Kazak Abdal söyle bu türlü sözü

Yoğurt ayran ile hallolmuş özü

Köyden şehre inse bir köylü kızı

İnci yakut ister mercan beğenmez ( Kazak Abdal )

Cimri ve Nasrettin Hoca

Cimri ve de boş boğazın biri Hocaya:

Ya Nasrettin Hoca demiş demek parayı çok seviyorsun. Acaba neden ?

-Hoca cevabını yapıştırmış. Senin gibilere muhtaç olmamak için...