PEYAMÄ° SAFA

--------------------------------------------------------------------------------

     1899’da Ä°stanbul’da doÄŸdu, 15 Haziran 1961’de Ä°stanbul’da yaÅŸamını yitirdi. Psikolojik romanlarıyla tanınan yazar. Åžair Ä°smail Safa’nın oÄŸlu. Babası Sivas'ta sürgünde yaÅŸamını yitirdi. Yoksulluk ve 9 yaşında yakalandığı kemik veremi nedeniyle düzenli bir eÄŸitim almadı. Bir yandan çalışırken bir yandan da kendi kendini yetiÅŸtirdi. 13 yaşında hayata atıldı. Posta Telgraf Nezareti'nde memur olarak çalıştı. 1914-1918 arasında öğretmenlik, 1918-1916 arasında gazetecilik yaptı. Hayatını yazıları ile kazandı. Babası gibi ÅŸair olan amcaları Ahmed Vefa ve Ali Kâmi'nin yönlendirmesiyle edebiyata baÅŸladı. KardeÅŸi Ä°lhami ile çıkardığı "Yirminci Asır" adlı akÅŸam gazetesinde "Asrın hikâyeleri" baÅŸlığıyla yazdığı magazin hikayeleriyle dikkat çekti. Para kaygısıyla yazdığı sıradan yazılarda annesi Server Bedia'nın adından esinlenerek yarattığı "Server Bedii" takma adını kullandı. Bu isimle kaleme aldığı "Cingöz Recai" isimli polisiye dizi romanları büyük ilgi gördü. Kültür Haftası (21 sayı, 15 Ocak-3 Haziran 1936) ve Türk Düşüncesi (63 sayı, 1953-1960) adlarında iki dergi çıkardı.

       Tasvîr-i Efkâr, Cumhuriyet, Milliyet, Tercüman, Son Havadis gazetelerinde yazdı. Çok sevdiÄŸi oÄŸlu Merve’yi askerlik hizmeti yaparken kaybedince derinden sarsıldı. Bu olaydan birkaç ay sonra Ä°stanbul’da beyin kanaması sonucu yaÅŸamını yitirdi. Edirnekapı'da topraÄŸa verildi. Sanat, edebiyat, felsefe, psikoloji, sosyoloji gibi deÄŸiÅŸik alanlarda yazdığı yazılarla çok yönlü bir yazar oldu. 43 yıl hiç durmadan yazdı. Ä°lk döneminde deÄŸiÅŸik ilgi alanları içinde sol eÄŸilimli siyasal akımlara ilgi gösterdi. 1930'da basılan ve genç bir hastanın psikolojisini yansıtan otobiyografik romanı "Dokuzuncu Hariciye KoÄŸuÅŸu"nun ilk baskısını "Nâzım Hikmet"e ithaf etmiÅŸti. Ama 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Nazileri savundu. Ölümünden bir süre önce metapsiÅŸik konulara yöneldi. 1949'da yayınlanan son eserlerinden "Matmazel Noraliya'nın KoltuÄŸunda"da tıp öğrenimi yaparken bunalıma girerek felsefeye yönelen ve sonuçta mistik dünya görüşünde karar kılan bir gencin öyküsünü anlattı. Edebiyat ve siyaset tartışmalarının hep içinde bulundu. Nâzım Hikmet, Nurullah Ataç, Zekeriya Sertel, Muhsin ErtuÄŸrul, Aziz Nesin’le polemiklere girdi. Ayrıca ders kitapları da yazdı.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERÄ°

ROMAN:

GençliÄŸimiz (1922) ,  ÅžimÅŸek (1923)

Sözde Kızlar (1923) ,  MahÅŸer (1924)

Bir Akşamdı (1924)

Süngülerin Gölgesinde (1924)

Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü (1925)

Canan (1925)

Dokuzuncu Hariciye KoÄŸuÅŸu (1930)

Fatih-Harbiye (1931) ,

Atilla (1931)

Bir Tereddüdün Romanı (1933)

Matmazel Noralya’nın Koltuğu (1949)

Yalnızız (1951) ,

Biz Ä°nsanlar (1959)

ÖYKÜ:

Hikayeler (Halil Açıkgöz derledi, 1980)

OYUN:

Gün Doğuyor (1932)

DERS KÄ°TAPLARI:

Cumhuriyet Mekteplerine Millet Alfabesi (1929)

Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe (1929)

Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat (Dört cilt, 1929)

Yeni Talebe Mektupları (1930)

Büyük Mektup Numuneleri (1932)

Türk Grameri (1941), Dil Bilgisi (1942)

Fransız Grameri (1942) ,

Türkçe İzahlı Fransız Grameri (1948)

Ä°NCELEME-DENEME:

Türk İnkılâbına Bakışlar (1938)

Büyük Avrupa Anketi (1938)

Felsefî Buhran (1939)

Millet ve Ä°nsan (1943)

Mahutlar (1959) , Mistisizm (1961)

Nasyonalizm (1961) , Sosyalizm (1961)

Doğu-Batı Sentezi (1963)

Sanat- Edebiyat-Tenkid (1970)

Osmanlıca-Türkçe- Uydurmaca (1970)

Sosyalizm-Marksizim-Komünizm (1971)

Din-İnkılâp-İrtica (1971)

Kadın-Aşk-Aile (1973)

Yazarlar-Sanatçılar- Meşhurlar (1976)

Eğitim-Gençlik-Üniversite (1976)

20. Asır- Avrupa ve Biz (1976)


Edebibilgiler.com 2009 ©  Her hakkı saklıdır.