MEMDUH ÅžEVKET ESENDAL

--------------------------------------------------------------------------------

     29 Mart 1883’te Çorlu’da doÄŸdu. 16 Mayıs 1952’de Ankara’da yaÅŸamını yitirdi. Türk öykücülüğünün önemli yazarlarından. ÇocukluÄŸu savaÅŸ yıllarına rastladığı için ve maddi sıkıntılar nedeniyle düzenli bir eÄŸitim göremedi. Kendi kendisini yetiÅŸtirdi, Arapça, Farsça, Fransızca öğrendi. Babasının ölümünden sonra çalışarak ailesine baktı. 1900'de gümrük memuru oldu. Ä°ttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. Parti müfettiÅŸi olarak Anadolu'yu dolaÅŸtı. Anadolu ve Rumeli halkını yakından tanıma ÅŸansı buldu. Ä°ttihat ve Terakki içinde, ticaret sermayesine karşı küçük esnaf ve küçük giriÅŸimcilerin çıkarlarının savunulmasını isteyen "Kara Kemal" kanadından yana tavır aldı. 1921'de ortaelçi olarak Azerbaycan Bakü'ye gönderildi. 1925'de Ä°stanbul'a dönüşünde Ä°ttihat Terakki'den eski arkadaÅŸları Kara Kemal, Nail Bey, Muhittin Birgen, Sadık Vicdani ile "Meslek" adlı haftalık siyasi gazeteyi çıkardı. Mekteb-i Sultani ile KabataÅŸ Lisesi'nde tarih ve coÄŸrafya öğretmenliÄŸi yaptı. 1925’te Tahran ortaelçiliÄŸine atandı. 1930-1932 arasında Elazığ milletvekili oldu. 1932-1938 arasında Kabil ve Moskova elçilikleri yaptı. Yurda dönüşünde Bilecik milletvekili oldu, 1941'de CHP Genel SekreterliÄŸi'ne getirildi.

       1945'ten sonra bu görevi de bırakıp sadece edebiyatla ilgilendi. Ä°lk öyküleri Meslek gazetesinde yayınlandı. "Miras" adlı romanı da bu gazetede tefrika edildi. Siyasetçi ve edebiyatçı kimliklerini ayrı tutmak için yazılarında "M.Åž.E, Mustafa Memduh, Mustafa Yalınkat, M. OÄŸulcuk, Ä°stemenoÄŸlu" gibi takma isimler kullandı. "AyaÅŸlı ve Kiracıları" adlı romanıyla 1942 CHP roman yarışmasında dereceye girdi. 1946-1952 arasında Sanat ve Edebiyat, SeçilmiÅŸ Hikayeler, Ulus, Ãœlkü, Hisar, Pazar Postası, Türk Dili gibi gazete ve dergilerde yayınlanan öyküleriyle ünlendi. Öykü ve romanlarında ele aldığı konular, kiÅŸiler çeÅŸitlilik gösterir. Sıradan insanların gündelik yaÅŸamları üzerinde durdu. Ev içi yaÅŸam, aile iliÅŸkileri, kahve mahalle ortamı ile köylülük gibi temaları iÅŸledi. Katı sınıf iliÅŸkileriyle belirlenmemiÅŸ bir toplum özlemini dile getirdi. Olayları ve kiÅŸileri önyargısız, sevecen ve gerçekçi bir yaklaşımla ele aldı. Uzun boylu çözümlemelere girmekten kaçındı. Dilde yalınlığı, duruluÄŸu benimsedi, konuÅŸma dilini esas alan bir yazı dilinin öncülüğünü üstlendi.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERÄ°

ROMAN:

Ayaşlı ve Kiracıları (1934-1957)

Vassaf Bey (1983, ölümünden sonra)

ÖYKÜ:

Hikayeler 1. Kitap (1946, Otlakçı adıyla 1958)

Hikayeler 2. Kitap (1946 Mendil Altında adıyla 1958)

Temiz Sevgiler (iki cilt, ölümünden sonra 1983)

Veysel Çavuş (1984, ölümünden sonra)

Bir Küçük Çiçek (1984, ölümünden sonra)

İhtiyar Çilingir (1984, ölümünden sonra)


Bütün eserleri 9 cilt olarak 1983-1984'te yayınlandı



Edebibilgiler.com 2009 ©  Her hakkı saklıdır.