KEMAL TAHÄ°R

--------------------------------------------------------------------------------

     15 Nisan 1910’da Ä°stanbul’da doÄŸdu. 21 Nisan 1973'te Ä°stanbul’da yaÅŸamını yitirdi. Asıl ismi Kemal Tahir Demir. Deniz yüzbaşı olan babası, Sultan II. Abdulhamid’in yaverlerinden. Babasının görevleri nedeniyle ilk eÄŸitimini Türkiye'nin çeÅŸitli yerlerinde tamamladı. 1923'te Ä°stanbul KasımpaÅŸa’daki Cezayirli Hasan PaÅŸa Rüştiyesi’nde mezun oldu. Galatasaray Lisesi’nde 10'uncu sınıftayken öğrenimini yarıda bıraktı. Avukat katipliÄŸi, Zonguldak Kömür Ä°ÅŸletmeleri’nde ambar memurluÄŸu yaptı. Ä°stanbul’da Vakit, Haber, Son Posta gazetelerinde düzeltmenlik, röportaj yazarlığı, çevirmenlik yaptı. Yedigün, Karikatür dergilerinde sayfa sekreteri oldu. Karagöz gazetesinde baÅŸyazarlık, Tan gazetesinde yazı iÅŸleri müdürlüğü yaptı. 1938'de Nâzım Hikmet’le beraber Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde "askeri isyana teÅŸvik" suçlamasıyla yargılandı. 15 yıl hapse mahkum oldu. Çankırı, Çorum, KırÅŸehir, Malatya ve NevÅŸehir cezaevlerinde yattı. 12 yıl sonra 1950’de genel afla özgürlüğüne kavuÅŸtu.

       Ä°stanbul’a döndükten sonra bir süre Ä°zmir Ticaret gazetesinin Ä°stanbul temsilciliÄŸini görevinde bulundu. "Körduman", "Bedri Eser", "Samim AÅŸkın", "F. M. Ä°kinci", "Nurettin Demir", "Ali Gıcırlı" gibi takma isimlerle gazetelere tefrika aÅŸk ve macera romanları, senaryolar yazdı. Fransızca çeviriler yaptı. 6-7 Eylül olayları sırasında tekrar gözaltına alındı. Harbiye Cezaevi’nde 6 ay yattı. Çıktıktan sonra 14 ay kadar Aziz Nesin'le birlikte kurdukları Düşün Yayınevi’ni yönetti. Edebiyata ÅŸiirle baÅŸladı. Ä°lk ÅŸiirleri 1931'de "İçtihad" dergisinde yayınlandı. Yeni Kültür, arkadaÅŸlarıya birlikte kurdukları "Geçit", Var, Ses dergilerinde ÅŸiirleri çıktı. Ä°lk önemli eseri olan 4 bölümlük "Göl Ä°nsanları" uzun öyküsü Tan gazetesinde tefrika olarak yayınlandı, 1955'te basıldı. Yine 1955'te basılan "Sağırdere" romanıyla adını duyurdu. Ä°stanbul'u bir çerçeve gibi alıp Türklerin Osmanlılıktan Cumhuriyet'e geçiÅŸini incelediÄŸi "ÅŸehir romanları" dizisinin ilk kitabı "Esir Åžehrin Ä°nsanları" 1956'da yayınlandı. Bu kitapta Mütareke dönemi Ä°stanbul'unu anlattı. Dizinin diÄŸer kitabı olan "Esir Åžehrin Mahpusu" 1961'de, "Hür Åžehrin Ä°nsanları" 1976'da basıldı.

  Ä°lk kitaplarında daha çok köy ve köylü sorunlarına eÄŸildi. Daha sonra Türk tarihinin ve özellikle yakın tarihin olaylarını ele aldı. "Devlet Ana"da, kuruluÅŸ sürecindeki Osmanlı toplumu ve yönetim sistemini, "Kurt Kanunu"da Atatürk'e karşı düzenlenmek istenen Ä°zmir suikastini, "Rahmet Yolları Kesti" ve "Yedi Çınar Yaylası"nda aÄŸalık kurumu ve eÅŸkıyalık olgusunu inceledi. "Yorgun Savaşçı"da Anadolu'daki baÅŸsız, öndersiz ulusal güçlerin birleÅŸip Ulusal KurtuluÅŸ Savaşı'na baÅŸlamasına kadar geçen dönemi anlattı. "Bozkırdaki Çekirdek"te de köy enstitüleri üzerinde durdu. Kemal Tahir'in düşüncelerindeki çıkış noktası Marksist görüş ile Türkiye gerçeÄŸi arasındaki baÄŸlantı sorunuydu. Siyasi eylemlere de katılmış bir yazar olarak, Türkiye'de kendi algıladığı siyasal, sosyal, kültürel yapı ile Marksist görüşün sunduÄŸu çözüm arasında bir çeliÅŸki görüyordu. Türk toplum yaÅŸamına uymadığına inandığı BatılılaÅŸmaya iliÅŸkin yargısı da bu Marksist çözümü yetersiz bulmasına baÄŸlıydı. Çünkü Marksizim, "Türkiye'de 2'nci MeÅŸrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinin siyasal ve kültürel uygulamalarını bir ticaret burjuvazisi devriminin sonucu" olarak deÄŸerlendiriyordu. Kemal Tahir ise böyle bir sınıfın varlığından kuÅŸkuluydu. Böylece hem Marksist görüşün, hem de BatılılaÅŸmanın ürünü olan Cumhuriyet dönemi resmi tarih görüşünün aşılması düşüncelerini belirleyen temel nokta oldu.

  Marks ve Engels'in DoÄŸu toplumlarıyla ilgili görüşlerini araÅŸtırdı. Cumhuriyet dönemi resmi ideolojilerinin dışında kalan Ömer Lütfi Berkan, Mustafa AkdaÄŸ, Halil Ä°nalcık, Niyazi Berkes, Åžerif Mardin gibi bilim adamlarının eserlerini de inceledi. Vardığı sonuca göre, Osmanlı-Türk toplumu, Marksizm'in toplumların sosyo-ekonomik süreçte birbirini izleyen zorunlu aÅŸamalar olarak gördüğü ilkel topluluk-kölecilik-feodalite-kapitalizm sürecinde yer almaz. Kendi kültürel ve sosyal yapısından kaynaklanan çok daha özel bir geliÅŸme süreci, dinamikleri ile yapısal farklılıkları vardır. Bu nedenle BatılılaÅŸma, gerekli altyapısı olmayan bir topluma, soyut ve biçimsel bir üstyapı getirme çabasından baÅŸka birÅŸey deÄŸildir. Köklü bir ekonomik ve toplumsal devrim yapılmadan baÅŸlatılan tepeden inme uygulamalar taklitçiliktir. Bu ana fikir çerçevisinde "Devlet Ana"da Osmanlı toplumunun kölecilik ve feodalizmden çok farklı ve insancıl bir temel üzerine kurulduÄŸunu anlatmayı amaçladı. DiÄŸer romanlarında da "Türk insanı ve Türkiye özeli" olgusunu ortaya çıkarmaya çalıştı. Toplumsal gerçekçi çizgide sürdürdüğü yazarlık yaÅŸamında eserlerinde yalın bir dil kullandı. Diyaloglarla zengileÅŸtirdi, karizmatik karakterler yarattı. En üretken romancılarımızdan biri oldu.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERÄ°

ROMAN:

Sağırdere (1955)

Esir Şehrin İnsanları (1956)

Körduman (1957)

Rahmet Yolları Kesti (1957)

Yedi Çınar Yaylası (1958)

Köyün Kamburu (1959)

Esir Åžehrin Mahpusu (1961)

Bozkırdaki Çekirdek (1962)

Kelleci Memet (1962)

Yorgun Savaşçı (1965)



Devlet Ana (1967)

Kurt Kanunu (1969)

Büyük Mal (1970)

Yol Ayrımı (1971)

Namusçular (1974)

Karılar Koğuşu (1974)

Hür Şehrin İnsanları (1976)

Damağacı (1977)

Bir Mülkiyet Kalesi (1977)

ÖYKÜ:

Göl İnsanları (1955)

NOTLAR:

Kemal Tahir’in Notları

MEKTUP:

Kemal Tahir'den Fatma Ä°rfan'a Mektuplar (1979)

ÖDÜLLERİ

1960 Dost dergisi anketi: Yılın en iyi romancısı

1967-1968 Yunus Nadi Roman Armağanı Yorgun Savaşçı ile , 1968 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü Devlet Ana ile


Edebibilgiler.com 2009 ©  Her hakkı saklıdır.