ANDRE GÄ°DE

--------------------------------------------------------------------------------

   1869'da Paris’te doÄŸdu. Babası Protestan ve köylü kökenli, annesi Katolik’ti. 8 yaşında Paris'te Alsace Okulu'na gönderildi. Sık sık hastalandığı için öğrenimi kesintiye uÄŸradı. Babasını 1880'de kaybetti. Annesinin katı otoritesi altında yetiÅŸti. 1889'da okuldan mezun oldu. YaÅŸamını yazarak geçirmeye karar verdi. Yazı hayatına 1891’de yayınladığı André Walter’in Defterleri ve Narsis Ãœstüne Ä°nceleme ile baÅŸladı. Ama ikisi de baÅŸarısız bulundu. 1893'te Kuzey Afrika gezisine çıktı. Arap dünyasının tümüyle farklı deÄŸerleriyle tanıştı. Fransa'ya döndüğünde oradaki katı Victorya dönemi yaÅŸantısının olumsuzluklarından rahatsız oldu. 1894'te tekrar Kuzey Afrika'ya gitti. Burada Oscar Wilde ve Lord Alfred Douglas'la tanıştı. Onların yüreklendirmesiyle baskı altında tuttuÄŸu eÅŸcinselliÄŸini kabul etti. Annesi hastalanınca Fransa'ya döndü. 1895'te kuzeniyle evlendi. Genç Marc Allegret ile eÅŸcinsel iliÅŸkisi ailesinde huzursuzluk yarattı. EÅŸi Gide'nin kendisine yazdığı mektupları yok etti. 1. Dünya Savaşı yıllarında Kızılhaç ile gönüllü insani kuruluÅŸlarda çalıştı.

     1923'te ilk feministlerden ünlü Elizabeth van Byyselberghe'den olan tek çocuÄŸu kızı Catherine doÄŸdu. 1925'te Fransız Ekvator Afrikası'na gitti. Burada gördüklerinden de etkilendi. Dönüşünde sömürgeciliÄŸi eleÅŸtiren yazılar yazdı. Komünizme ilgi duydu. 1836'da büyük umutlarla gittiÄŸi Sovyetler BirliÄŸi'nden hayal kırıklığı ile döndü. 1938'de eÅŸini kaybetti. 2'nci Dünya Savaşı'nın baÅŸlamasından sonra 1942'de tekrar Kuzey Afrika'ya gitti. Savaşın sonuna kadar burada yaÅŸadı. 1947'de Oxford Ãœniversitesi'nden "Edebiyat Doktoru" unvanı aldı. Aynı yıl Kasım ayında da Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi oldu. 1951'de yaÅŸamını yitirdi. YaÅŸamı boyunca toplumsal ve bireysel ahlakın en önemli ölçütünün, bireyin içtenliÄŸi ve kendisini tanıması olduÄŸunu savundu. Edebi, siyasal ve toplumsal sorunlara karşı hoÅŸgörülü bir tutum benimsedi. Genel ahlak anlayışının karşısında bireysel özgürlüklerin savunucusu oldu. Ama aynı zamanda 17'inci Yüzyıl Fransız edebiyatının en önemli hümanist ve ahlakçı yazarı olarak tanındı. Düşüncelerindeki bütünlük ve soyluluk, üslubundaki arılık ve uyumla Fransız edebiyatının saygın isimleri arasında yer alır.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERÄ°

DENEME:

Narkissos Üstüne İnceleme (1891)

Urien'in YolculuÄŸu (1893)

Aşka Teşebbüs (1893)

Bataklıklar (1894)

Vesileler (1903)

Yeni Vesileler (1911)

Ve İş Şimdi Sana Kaldı

(1951, ölümünden sonra)

ROMAN:

Kalpazanlar (1926)

OTOBÄ°YOGRAFÄ°:

Andre Walter'in Defterleri (1892)

Tohum Ölmezse (1926)

YERGÄ°:

Zincire GevÅŸek VurulmuÅŸ Prometheos (1899)

ANLATI:

Ayrı Yol (1902)

Dar Kapı (1909)

ŞİİR VE DÜZYAZI ŞİİR:

Andre Walter'in Åžiirleri (1891)

Dünya Nimetleri (1897, 1936'da Toprağın Yarattığı Nimetler)

Hacı Ya da Sahte Peygamber Üzerine İnceleme (1899)

Savurgan Evladın Dönüşü (1907)

Kır Senfonisi (1919)

Yeni Nimetler (1935)

Thesee (1946)


TÄ°YATRO:

Saul (1903)

Philoktetes (1899)

Kral Kandaules (1901)

Bat-Åžeba (1912)

Oidipius (1931)

Persephone (1934)

On Üçüncü Ağaç (1935)

Robert Ya da Genel Çıkar (1944)

Dönüş (1946)

ANI:

Journal 1889-1939 (1939)

Journal 1939-1949 (1945)


ÖYKÜ:

Vatikan Zindanları (1914)

Ä°sabella (1957)

Kadınlar Mektebi (1929)

Robert (1929)

Genevieve (1936)

DÄ°YALOG:

Corydon (1924)

GEZÄ°:

Kongo YolculuÄŸu (1927)

Dindiki (1927)

Çad Dönüşü 1928)


Ä°NCELEME-ELEÅžTÄ°RÄ°:

Dostoyevski (1923)

Rastlantılar (1924)

Kalpazanların Günlüğü (1926)

Montaigne Üstüne Deneme (1929)

Çeşitli (1931) , SSCB Dönüşü (1936)

SSCB Dönüşü Üzerine Düzeltmeler (1937)

Henri Michaux'yu Tanımak (1941)

Düşsel Söyleşiler (1943)

Göz Önüne Alarak (1943)

Poussin Öğretimi (1945)

Åžiir Sanatı (1947) ,  Ã–nsözler (1948)

KarşılaÅŸmalar (1948) ,  Ã–vgüler (1948)

Chopin Ãœzerine Notlar (1948)



Edebibilgiler.com 2009 ©  Her hakkı saklıdır.